Xử lý nước thải chế biến cá ngừ

Ngành chế biến cá ngừ là một trong những lĩnh vực thủy sản xuất khẩu chủ lực tại Việt Nam. Trong quá trình sản xuất như rửa nguyên liệu, sơ chế, fillet, hấp, cấp đông, đóng hộp và vệ sinh nhà xưởng, các nhà máy phát sinh lượng nước thải lớn với hàm lượng ô nhiễm cao. Nếu không được xử lý đúng quy chuẩn, nước thải chế biến cá ngừ sẽ gây mùi hôi tanh, ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường xung quanh.

Trước yêu cầu ngày càng khắt khe của pháp luật môi trường và các thị trường xuất khẩu, việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải chế biến cá ngừ đạt chuẩn là yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp thủy sản.

Công ty TNHH Môi trường Hưng Phương tự hào là đơn vị chuyên tư vấn – thiết kế – thi công – vận hành hệ thống xử lý nước thải chế biến cá ngừ, mang đến giải pháp hiệu quả, ổn định và tối ưu chi phí cho doanh nghiệp.

Nguồn phát sinh và đặc điểm nước thải chế biến cá ngừ

Nguồn phát sinh nước thải chế biến cá ngừ

Nước thải chế biến cá ngừ tại các nhà máy phát sinh chủ yếu từ các công đoạn:

• Rửa cá nguyên liệu, rã đông
• Sơ chế, cắt đầu, fillet, lấy nội tạng
• Hấp, nấu, đóng hộp cá ngừ
• Vệ sinh máy móc, thiết bị và nhà xưởng

Đặc điểm ô nhiễm

Nước thải chế biến cá ngừ có những đặc trưng điển hình:

• Hàm lượng BOD, COD rất cao do chứa nhiều chất hữu cơ dễ phân hủy
• Chứa nhiều protein, dầu mỡ, chất béo từ cá
• Hàm lượng TSS cao do cặn thịt cá, vảy cá
• Dễ phát sinh mùi hôi tanh nếu lưu trữ lâu

Một số chỉ tiêu ô nhiễm đặc trưng trong nước thải chế biến cá ngừ:

• BOD5: 1.000 – 3.000 mg/L
• COD: 2.000 – 5.000 mg/L
• TSS: 500 – 1.000 mg/L
• Dầu mỡ: 100 – 300 mg/L

Sự cần thiết của hệ thống xử lý nước thải chế biến cá ngừ

Việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải chế biến cá ngừ mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

• Đáp ứng QCVN 11-MT:2015/BTNMT về nước thải chế biến thủy sản
• Tránh nguy cơ bị xử phạt, đình chỉ sản xuất
• Giảm mùi hôi, cải thiện môi trường làm việc
• Nâng cao hình ảnh và uy tín doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu
• Góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành thủy sản

Quy trình công nghệ xử lý nước thải chế biến cá ngừ 

Quy trình xử lý nước thải chế biến cá ngừ do Môi trường Hưng Phương thiết kế được xây dựng dựa trên nguyên lý xử lý theo chuỗi – giảm tải dần ô nhiễm. Việc kết hợp hợp lý giữa cơ học – hóa lý – sinh học kỵ khí, thiếu khí và hiếu khí giúp hệ thống đạt hiệu quả cao, vận hành ổn định và tiết kiệm chi phí.

Giai đoạn xử lý sơ bộ

Đây là công đoạn đầu tiên, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao hiệu quả các công trình phía sau:

• Song chắn rác thô và tinh: loại bỏ đầu cá, vảy cá, bao bì, rác thải có kích thước lớn, hạn chế tắc nghẽn đường ống và thiết bị
• Bể tách mỡ: tách dầu mỡ và chất béo nổi trên bề mặt nước thải, giảm nguy cơ đóng bám và gây mùi

• Bể điều hòa: điều hòa lưu lượng và nồng độ ô nhiễm, ổn định pH, giúp hệ thống vận hành liên tục và hiệu quả

Giai đoạn xử lý hóa lý 1

Bể keo tụ – tạo bông (lần 1) 

Hóa chất keo tụ (PAC) trung hòa điện tích bề mặt của các hạt keo, làm chúng mất trạng thái bền. Đồng thời Hóa chất điều chỉnh pH được châm vào bằng bơm định lượng để điều chỉnh pH nước thải về ngưỡng 6,5 – 8,5 tạo điều kiện cho quá trình phản ứng hóa lý diễn ra hiệu quả Sau keo tụ, Polymer được châm vào bể tạo bông để liên kết các hạt keo thành bông cặn lớn, dễ tách khỏi nước. Công đoạn này giúp loại bỏ phần lớn TSS, dầu mỡ nhũ tương và một phần COD.

Bể tuyển nổi DAF:

Bể tuyển nổi DAF hoạt động dựa trên nguyên lý hòa tan không khí vào nước dưới áp suất cao, sau đó giảm áp đột ngột để tạo ra các bọt khí siêu mịn (20–80 µm).

Cụ thể, một phần nước sau xử lý được bơm vào bình hòa tan khí, tại đây không khí được nén vào nước ở áp suất cao. Khi dòng nước bão hòa khí này được đưa trở lại bể DAF ở điều kiện áp suất thường, không khí sẽ thoát ra dưới dạng các bọt khí cực nhỏ. Các bọt khí này bám dính vào bông cặn, dầu mỡ và chất rắn lơ lửng, làm giảm khối lượng riêng của chúng và khiến chúng nổi lên bề mặt.

Lớp bùn – dầu mỡ nổi được gạt bỏ liên tục bằng cơ cấu gạt bề mặt, trong khi nước trong phía dưới chảy tràn sang công đoạn tiếp theo. 

Bể trung gian 1

Bể trung gian 1 giúp ổn định lưu lượng, pH và nồng độ ô nhiễm trước khi nước thải đi vào bể sinh học kỵ khí, tránh gây sốc vi sinh.

Giai đoạn xử lý sinh học

Đây là giai đoạn xử lý chính, quyết định chất lượng nước thải chế biến cá ngừ sau xử lý. Tùy theo quy mô và yêu cầu xả thải, Môi trường Hưng Phương lựa chọn công nghệ phù hợp.

Bể UASB 

Kỵ khí là quá trình xử lý sinh học được thực hiện bởi các vi khuẩn kỵ khí, trong suốt quá trình kỵ khí, các chất hữu cơ hòa tan và không hòa tan sẽ được chuyển hóa hoàn toàn thành khí metan (70-80%) và CO2 (20-30%) qua 4 quá trình: thủy phân, axit hóa,
acetate hóa và metan hóa.

Sản phẩm của quá trình phân hủy là khí sinh học (CH₄, CO₂) được thu gom ở phần trên của bể, đồng thời tạo ra sinh khối mới. Hệ thống tách ba pha (khí – nước – bùn) giúp:

• Giữ lại bùn vi sinh trong bể
• Đảm bảo dòng nước ra có hàm lượng cặn thấp
• Duy trì nồng độ vi sinh ổn định lâu dài

Nhờ nguyên lý này, bể UASB có khả năng xử lý hiệu quả nước thải cá ngừ có tải lượng hữu cơ cao, đồng thời tiết kiệm năng lượng do không cần cấp khí.

Bể trung gian 2 

Bể trung gian 2 giúp đảm bảo điều kiện ổn định cho quá trình xử lý Nitơ và hữu cơ ở các công đoạn tiếp theo.

Bể Anoxic 

Bể Anoxic vận hành trong điều kiện thiếu oxy hòa tan (DO ≈ 0–0,5 mg/L) và dựa trên nguyên lý khử Nitrat sinh học (Denitrification).

Tại đây, vi sinh vật thiếu khí sử dụng Nitrat (NO₃⁻) và Nitrit (NO₂⁻) làm chất nhận electron thay cho oxy để oxy hóa chất hữu cơ còn lại trong nước thải. Kết quả là Nitrat được chuyển hóa thành khí Nitơ (N₂) thoát ra khỏi nước.

Để đảm bảo hiệu quả khử Nitrat, bùn hoạt tính và một phần nước giàu Nitrat từ bể Aerotank được tuần hoàn về bể Anoxic, cung cấp đủ nguồn Nitrat và vi sinh.

Bể Aerotank 

Bể Aerotank hoạt động dựa trên nguyên lý xử lý sinh học hiếu khí bằng bùn hoạt tính, trong đó vi sinh vật sử dụng oxy hòa tan (DO) để phân hủy chất hữu cơ.

Hệ thống thổi khí đáy cung cấp liên tục oxy cho vi sinh phát triển và duy trì bùn ở trạng thái lơ lửng. Các vi sinh hiếu khí sẽ hấp thụ và oxy hóa các hợp chất hữu cơ còn lại (BOD, COD), đồng thời chuyển hóa Amoni (NH₄⁺) thành Nitrat (NO₃⁻) thông qua quá trình Nitrat hóa.

Sinh khối vi sinh tăng trưởng kết dính thành các bông bùn có khả năng lắng tốt. Nước sau Aerotank chảy sang bể lắng sinh học để tách bùn – nước.

Bể lắng sinh học
Tại đây, xảy ra quá trình tách bông bùn vi sinh ra khỏi nước thải dưới tác dụng của lắng trọng lực. Phần bùn sau lắng được bơm tuần hoàn về Bể Anoxic, một phần được bơm vào Bể chứa bùn sinh học để xả bùn dư. Nước thải sau Bể lắng sinh học được dẫn qua 

Giai đoạn hóa – lý 2

Tại giai đoạn này, hệ thống xử lý nước thải chế biến cá ngừ tiếp tục bước vào công đoạn keo tụ – tạo bông lần 2 để xử lý triệt để TSS, photpho, COD,… và 1 phần nitơ hữu cơ còn lại trong nước thải. Bông cặn được lắng tại bể chứa bùn, bùn hóa lý tại giai đoạn này được bơm về bể chứa bùn hóa lý.

 Giai đoạn xử lý bùn và khử trùng

Bùn thải từ các bể lắng được thu gom về bể chứa bùn, sau đó ép bùn và xử lý theo đúng quy định môi trường

Khử trùng nước thải chế biến cá ngừ sau xử lý bằng Chlorine hoặc UV, đảm bảo tiêu diệt vi sinh vật gây hại trước khi xả ra môi trường.

Dịch vụ xử lý nước thải chế biến cá ngừ trọn gói, uy tín

Môi trường Hưng Phương cung cấp trọn gói xử lý nước thải chế biến cá ngừ uy tín:

• Khảo sát, tư vấn kỹ thuật
• Lên phương án xử lý phù hợp với từng doanh nghiệp cụ thể
• Thiết kế hệ thống xử lý nước thải
• Thi công, lắp đặt và chuyển giao công nghệ
• Vận hành, bảo trì và nâng cấp hệ thống

Nếu doanh nghiệp đang cần giải pháp xử lý nước thải chế biến cá ngừ hiệu quả, tiết kiệm chi phí, vui lòng liên hệ Hưng Phương để được tư vấn chi tiết và báo giá phù hợp.