05 SỰ CỐ THƯỜNG GẶP KHI VẬN HÀNH HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC THẢI

Trong thực tế, sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải là vấn đề mà nhiều doanh nghiệp thường gặp phải. Những sự cố này không chỉ làm giảm hiệu quả xử lý mà còn có nguy cơ khiến nước thải đầu ra không đạt chuẩn QCVN, gây ảnh hưởng đến môi trường và hoạt động sản xuất. Việc nhận biết sớm nguyên nhân và có biện pháp khắc phục kịp thời sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật. Dưới đây là những sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải và cách khắc phục.

Sự cố quá tải – một trong những sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải phổ biến.

Khi lưu lượng và tải lượng ô nhiễm vượt quá công suất thiết kế, hệ thống không xử lý kịp, dẫn đến hiệu suất giảm. Đây là sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải thường gặp tại các nhà máy mở rộng quy mô sản xuất.

Nguyên nhân

• Lưu lượng nước thải đầu vào tăng cao so với công suất thiết kế.

• Doanh nghiệp mở rộng sản xuất nhưng chưa nâng cấp hệ thống.

• Lượng chất ô nhiễm (BOD, COD) đột ngột tăng vượt mức.

• Hệ thống hoạt động lâu ngày xuống cấp, không còn đủ khả năng xử lý
• Hệ thống hoặc đường ống thu gom bị nhiễm nước mưa, gây gia tăng lưu lượng xử lý

Cách khắc phục:

• Bổ sung bể chứa tạm hoặc bể điều hòa để giảm áp lực cho hệ thống.

• Tối ưu quy trình vận hành: phân chia thời gian xả thải theo từng đợt, tránh xả dồn.

• Áp dụng biện pháp xử lý sơ bộ (lắng, tách dầu mỡ, trung hòa) trước khi đưa vào hệ thống chính.

• Đối với nhu cầu lâu dài, cần cải tạo hoặc nâng công suất hệ thống xử lý để phù hợp với thực tế sản xuất.

Tắc nghẽn đường ống và thiết bị – sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải dễ phát sinh.

Đường ống, bơm, máy thổi khí có thể bị tắc nghẽn do dầu mỡ, rác thải, cặn bùn. Đây là dạng sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy và làm gián đoạn toàn bộ quá trình xử lý.

Nguyên nhân:

• Rác thải, dầu mỡ, cặn bùn tích tụ trong ống và bơm.

• Thiếu song chắn rác hoặc lưới lọc thô.

• Hệ thống lâu ngày không được vệ sinh.

Cách khắc phục:

• Lắp đặt song chắn rác, bể tách mỡ ngay từ đầu nguồn.

• Kiểm tra, vệ sinh đường ống và thiết bị định kỳ.

• Lập kế hoạch bảo trì thường xuyên cho bơm, máy thổi khí.

• Khi tắc nghẽn nghiêm trọng, xử lý bằng cơ học hoặc hóa chất chuyên dụng.

Sự cố vi sinh – sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải trong bể sinh học

Vi sinh vật yếu hoặc chết do sốc tải, pH thay đổi, thiếu oxy là một sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải rất nghiêm trọng. Nếu không khắc phục, hiệu quả xử lý của hệ thống xử lý nước thải giảm rõ rệt.

Nguyên nhân:

• Nước thải chứa hóa chất độc hại hoặc kim loại nặng: Các chất này ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật trong bể.

• pH thay đổi đột ngột: Khi pH ngoài khoảng 6,5 – 8,5, vi sinh khó phát triển và dễ bị chết.

• Tải lượng hữu cơ quá cao: BOD, COD tăng đột biến khiến vi sinh bị “sốc tải”, không kịp phân hủy chất hữu cơ.

• Thiếu dinh dưỡng (N, P): Vi sinh không có đủ nguồn dinh dưỡng cần thiết để sinh trưởng.

• Thiếu oxy hòa tan (DO): Máy thổi khí hoạt động yếu hoặc không đủ, làm vi sinh hiếu khí bị ức chế.

• Tuổi bùn không phù hợp: Bùn quá già hoặc quá non đều khiến khả năng xử lý suy giảm.

Cách khắc phục:

• Kiểm soát nguồn thải đầu vào: Tách riêng dòng thải có chứa hóa chất độc hại hoặc xử lý sơ bộ trước khi đưa vào bể sinh học.

• Điều chỉnh pH: Sử dụng NaOH, vôi để tăng pH hoặc H₂SO₄, HCl để hạ pH về khoảng 6,5 – 8,5.

• Bổ sung dinh dưỡng: Cung cấp thêm dinh dưỡng để đảm bảo theo tỷ lệ BOD:N:P = 100:5:1.

• Tăng cường oxy hòa tan: Kiểm tra hệ thống sục khí, điều chỉnh lưu lượng khí cấp để DO duy trì từ 2 – 4 mg/L.

• Cấy bổ sung vi sinh: Khi vi sinh bị yếu hoặc chết, cần nuôi cấy và bổ sung chủng vi sinh chuyên dụng.

• Theo dõi chỉ số vận hành: Kiểm tra MLSS, MLVSS, SVI, DO định kỳ để kịp thời điều chỉnh quá trình sinh học.

Phát sinh mùi hôi – sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải gây ảnh hưởng môi trường

Mùi hôi là một trong sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải rất dễ xảy ra. 

Nguyên nhân:

• Quá trình phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện kỵ khí tạo ra khí H₂S, NH₃ và CH₄ có mùi khó chịu.
• Bể chứa bùn, bể UASB hoặc bể lắng không được che chắn, để hở lâu ngày.
• Hệ thống sục khí hoạt động yếu, thiếu oxy hòa tan khiến vi sinh hiếu khí bị ức chế.
• Công tác thu gom và xử lý bùn thải không đúng kỹ thuật.

Cách khắc phục:

• Che đậy kín các bể chứa bùn, bể kỵ khí hoặc khu vực dễ phát sinh mùi.
• Bổ sung hệ thống sục khí hoặc tăng cường lưu lượng khí cấp để hạn chế kỵ khí.
• Sử dụng chế phẩm vi sinh, hóa chất khử mùi hoặc than hoạt tính để hấp phụ khí độc.
• Bố trí khu vực chứa và xử lý bùn tách biệt, thường xuyên hút và xử lý bùn đúng quy định.
• Nếu mùi hôi nghiêm trọng, có thể lắp đặt hệ thống xử lý khí thải riêng bằng biofilter hoặc tháp hấp thụ.

Nước thải sau xử lý không đạt chuẩn – sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải cần đặc biệt chú ý.

Khi đầu ra vượt quy chuẩn QCVN, đây là sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải doanh nghiệp có thể bị xử phạt. 

Nguyên nhân:

• Các sự cố kỹ thuật không được xử lý kịp thời.

• Người vận hành không tuân thủ đúng quy trình.

• Hệ thống đã cũ, công nghệ lạc hậu, không phù hợp với loại nước thải.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra, phân tích chất lượng nước định kỳ.

• Đào tạo đội ngũ vận hành có chuyên môn.

• Lắp đặt hệ thống quan trắc tự động để giám sát liên tục.

• Nâng cấp hoặc cải tạo hệ thống khi công nghệ không còn phù hợp.

Các sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải có thể được hạn chế nếu có biện pháp giám sát, bảo trì và xử lý kịp thời. Doanh nghiệp nên đầu tư công nghệ phù hợp, xây dựng quy trình vận hành chuẩn và đào tạo nhân sự kỹ thuật để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, nước thải đầu ra luôn đạt quy chuẩn môi trường.

Công ty Hưng Phương là đơn vị xử lý nước thải chuyên nghiệp uy tín. Chúng tôi cung cấp các dịch vụ, giải pháp khắc phục sự cố trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nước thải. Bạn đang cần tư vấn, liên hệ ngay hotline 0904 000 226 để được hỗ trợ 24/7.