HƯỚNG DẪN XỬ LÝ KHI TẮC NGHẼN MÀNG MBR

Trong các hệ thống xử lý nước thải hiện đại, màng MBR đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ cặn bẩn và vi sinh, giúp nước đầu ra đạt tiêu chuẩn xả thải. Tuy nhiên, sau một thời gian vận hành, tắc nghẽn màng MBR do bám bẩn, tích tụ cặn và biofilm. Nếu không xử lý kịp thời, sự cố này sẽ làm giảm hiệu quả lọc, tăng chi phí vận hành và ảnh hưởng đến tuổi thọ màng. Vậy đâu là nguyên nhân gây tắc nghẽn màng MBR và cách xử lý? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn giải pháp chi tiết.

Nguyên nhân gây tắc nghẽn màng MBR

Màng MBR (Membrane Bio Reactor) là thiết bị quan trọng trong công nghệ xử lý nước thải tiên tiến. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành,  tình trạng tắc nghẽn màng MBR do:

• Cặn bùn và chất rắn lơ lửng bám trên bề mặt màng.

• Chất hữu cơ khó phân hủy tích tụ theo thời gian.

• Vi sinh vật phát triển quá mức, hình thành biofilm trên bề mặt màng.

• Dầu mỡ và hóa chất trong nước thải gây bít lỗ màng.

Việc tắc nghẽn màng MBR không chỉ làm giảm hiệu quả xử lý nước mà còn tăng chi phí vận hành và rút ngắn tuổi thọ màng.

Dấu hiệu nhận biết tắc nghẽn màng MBR

Doanh nghiệp có thể nhận biết sự cố tắc nghẽn màng MBR thông qua một số dấu hiệu:

• Lưu lượng nước qua màng giảm mạnh.

• Áp lực hút của bơm màng tăng cao bất thường.

• Nước sau lọc có mùi hoặc màu không đạt chuẩn.

• Hệ thống báo lỗi áp suất hoặc lưu lượng.

Cách xử lý khi tắc nghẽn màng MBR

Khi hệ thống MBR bị tắc nghẽn, biểu hiện thường gặp là áp lực xuyên màng tăng cao, lưu lượng nước sau màng giảm, hoặc chất lượng nước đầu ra không đạt chuẩn. Lúc này, cần thực hiện ngay các biện pháp xử lý sau:

Rửa ngược (Backwash)

• Nguyên lý: Dùng chính dòng nước sạch hoặc nước sau lọc đẩy ngược trở lại màng, nhằm loại bỏ cặn bám.

• Cách thực hiện:

  + Thực hiện tự động theo chu kỳ cài đặt trong hệ thống (thường từ 5 – 15 phút/lần, mỗi lần 30 – 60 giây).

+ Có thể kết hợp thêm khí để tăng hiệu quả làm sạch

• Ưu điểm: Giúp giảm nhanh áp lực trên màng, duy trì lưu lượng nước thấm.

• Lưu ý: Nếu chỉ rửa ngược mà không định kỳ vệ sinh hóa chất, tình trạng tắc nghẽn sẽ quay lại nhanh chóng.

Sục khí rửa màng

• Nguyên lý: Dùng khí nén thổi mạnh dưới đáy màng, tạo dòng xoáy rối để cuốn trôi bùn và cặn bám.

• Cách thực hiện:

  + Tăng lưu lượng khí thổi rửa lên gấp 2 – 3 lần so với vận hành bình thường.

+ Thực hiện định kỳ hàng ngày hoặc ngày khi TMP tăng bất thường.

• Ưu điểm: Giúp màng luôn sạch, hạn chế hình thành lớp biofilm dày.

• Lưu ý: Cần kiểm tra máy thổi khí để đảm bảo cấp đủ lưu lượng và áp lực.

Vệ sinh hóa chất (CIP – Cleaning in Place)

Đây là biện pháp cần thiết khi rửa ngược và sục khí không còn hiệu quả.

• Các loại hóa chất sử dụng:

+ NaOCl (Javen, Chlorine): xử lý bùn hữu cơ, vi sinh vật bám trên màng.

+ Axit citric hoặc HCl loãng: loại bỏ cáu cặn vô cơ, muối kim loại.

• Quy trình CIP:

+ Dừng hệ thống, xả hết nước trong bể màng.

+ Ngâm màng trong dung dịch hóa chất (nồng độ theo khuyến cáo của nhà sản xuất).

+ Thời gian ngâm từ 4 – 12 giờ tùy mức độ tắc nghẽn.

+ Sau khi ngâm, rửa lại màng bằng nước sạch để loại bỏ dư hóa chất.

• Ưu điểm: Khôi phục tới 90 – 95% khả năng thấm của màng.

• Lưu ý: Không dùng hóa chất vượt nồng độ cho phép, tránh làm hỏng màng.

Quản lý vận hành phòng ngừa tắc nghẽn màng MBR

• Kiểm soát nồng độ MLSS (chất rắn lơ lửng trong bùn hoạt tính).

• Tránh để nước thải có dầu mỡ, hóa chất độc hại đi vào hệ thống.

• Thực hiện bảo trì, rửa màng định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Tắc nghẽn màng MBR là sự cố phổ biến nhưng hoàn toàn có thể xử lý và phòng ngừa hiệu quả nếu áp dụng đúng kỹ thuật. Doanh nghiệp nên kết hợp rửa khí, rửa nước và vệ sinh hóa chất định kỳ, đồng thời kiểm soát chất lượng đầu vào để kéo dài tuổi thọ màng, tối ưu chi phí vận hành và đảm bảo nước thải đầu ra luôn đạt chuẩn QCVN.

Trong quá trình vận hành màng MBR cũng như vận hành hệ thống xử lý nước thải, nếu gặp bất cứ khó khăn nào, gọi ngay cho Hưng Phương qua hotline 0904 000 245 để được tư vấn và hỗ trợ.